Mijn collega groeide op in het tropische Afrika, waar kameleons overal te vinden waren. Het is fascinerend om te zien hoe een kameleon van kleur verandert. Maar waarom gebeurt dit? Veel mensen denken dat het een manier is om zich te camoufleren en zo aan roofdieren te ontsnappen. Kameleons veranderen echter ook van kleur om te communiceren, signalen af te geven (tijdens het paren) en om hun temperatuur te reguleren, omdat ze koudbloedig zijn. Ze passen hun kleur aan om warmte van de zon op te nemen of juist te weerkaatsen.
Menselijke kameleons
Tijdens zijn jeugd werd mijn collega Nate Regier ooit een kameleon genoemd. Hij begreep toen niet goed wat dat betekende, maar later realiseerde hij zich dat het niet als een compliment werd bedoeld. Nate is van nature een "Promoter": aanpassend, overtuigend en charmant. Hij kon zich altijd gemakkelijk aanpassen aan veranderende omgevingen, vrienden maken en snel verbindingen aangaan. En hij geeft toe: als tiener waren de parings- en signaleringsvaardigheden van een kameleon ook best handig geweest ;-)
Voor anderen leek dit gedrag echter slinks, onecht en manipulatief. Onlangs sprak hij met een neef over dit onderwerp. Ze bespraken de voor- en nadelen van het zijn van een menselijke kameleon en hoe dit verband houdt met belangrijke thema's zoals vertrouwen, integriteit en authenticiteit.
Voor anderen leek dit gedrag echter slinks, onecht en manipulatief.
Onlangs sprak hij met een neef over dit onderwerp. Ze bespraken de voor- en nadelen van een menselijke kameleon zijn, en hoe dat zich verhoudt tot grote thema’s als vertrouwen, integriteit en authenticiteit.
Wat is vertrouwen?
Bij The Compassion Academy hebben we veel onderzoek gedaan en gewerkt met leiders en teams rond vertrouwen. Wat we hebben ontdekt, is het volgende:
- Betrouwbaarheid versus vertrouwen: Betrouwbaar zijn en vertrouwen hebben, zijn twee verschillende dingen. Zoals Steven Covey zei: de werkvloer zit vol mensen die betrouwbaar zijn, maar elkaar lang niet altijd vertrouwen.
- Verschillende ervaringen van vertrouwen: Mensen ervaren vertrouwen op verschillende manieren. Dit is waarschijnlijk de reden voor het eerste punt. Als je ervan uitgaat dat iedereen vertrouwen op dezelfde manier definieert als jij, mis je belangrijke kansen om vertrouwen op te bouwen met anderen.
Vertrouwen wordt uniek ervaren door verschillende persoonlijkheidstypes, wat invloed heeft op hoe we met anderen omgaan, communiceren, vergaderen en beslissingen nemen, onze professionele reputatie managen, en zelfs hoe we leer- en werkomgevingen inrichten.
Vertrouwen en de gulden regel
Een veelvoorkomend patroon bij leiders is dat ze hun eigen definitie van vertrouwen op anderen projecteren vanuit de gulden regel: "Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden." Ze denken dat ze betrouwbaar zijn door anderen te geven wat zij zelf graag willen ontvangen. Maar wat als anderen vertrouwen heel anders definiëren? Dan is het toepassen van de gulden regel een gok.
Vertrouwen gaat over intenties, gedrag, uitvoering én impact. Wat telt, is niet wat wij dachten te zeggen, maar hoe anderen het ervaren.
De zes gezichten van vertrouwen
Het Process Communication Model (PCM®) een internationaal erkend framework voor communicatie met verschillende persoonlijkheidstypen, identificeert zes unieke persoonlijkheidstypes, elk met eigen filters en psychologische behoeften die bepalen wat vertrouwen voor hen betekent. Iedereen heeft alle zes typen in zich, maar één is primair in hoe ze vertrouwen ervaren.
Hier zijn tips om vertrouwen te verdienen bij elk type. Welke herken jij?
Gestructureerd Denker
Logisch, georganiseerd en verantwoordelijk. Ze ervaren de wereld via gedachten en hechten waarde aan data en informatie. Hoe win je vertrouwen:
- Deel data, feitelijk kloppende informatie.
- Kom voorbereid met logische onderbouwingen.
- Kom afspraken na en houd hen tijdig op de hoogte.
Doorzetter
Toegewijd, gewetensvol en opmerkzaam. Ze ervaren de wereld via meningen en waarderen loyaliteit en betrokkenheid. Hoe win je vertrouwen:
- Vraag naar hun mening en luister oprecht.
- Deel gerust je eigen mening en onderliggende waarden.
- Je hoeft het niet altijd eens te zijn, maar toon respect.
- Maak waar wat je overeengekomen bent.
Harmoniser
Meelevend, sensitief en warm. Ze ervaren de wereld vanuit gevoelens en hechten waarde aan relaties en vriendschappen. Hoe win je vertrouwen:
- Luister naar hun gevoelens en toon persoonlijke interesse.
- Vermijd oordeel.
- Laat zien dat je hen persoonlijk waardeert, ook bij fouten.
- Deel je eigen gevoelens, oprecht en vanuit het hart.
Rebel
Spontaan, creatief en speels. Ze ervaren de wereld via reacties en waarderen speelsheid en vernieuwing. Hoe win je vertrouwen:
- Sta open voor nieuwe ideeën, stimuleer vernieuwingen.
- Vermijd micromanagement of preken.
- Accepteer hen zoals ze zijn en geef ruimte om te creëren.
- Laat je eigen speelse kant zien.
Dromer
Reflectief, verbeeldingskracht en kalm. Ze ervaren de wereld via hun verbeelding en waarderen privacy en ruimte. Hoe win je vertrouwen:
- Stel geen vragen, maar benader hen directief: “Neem me eens mee in je gedachten.”
- Zeg duidelijk wat je verwacht en laat hen het daarna zelf doen.
- Geef ruimte en tijd om te reflecteren.
Promoter
Charmant, aanpassend en overtuigend. Ze ervaren de wereld via initiatief en waarderen zelfstandigheid en flexibiliteit. Hoe win je vertrouwen:
- Kom ter zake en focus op directe actie.
- Geef uitdagende taken.
- Houd tempo en vermijd te veel details.
- Zeg wat je doet en doe wat je zegt.
Vertrouwen en wendbaarheid
Anderen vertrouwen betekent je eigen definitie van betrouwbaarheid loslaten en bereid zijn om vanuit het perspectief van de ander te kijken. Net zoals een kameleon zich aanpast om te communiceren en te overleven, helpt ons aanpassingsvermogen ons bij het opbouwen van vertrouwen.
Aanpassen om anderen te vertrouwen en zelf vertrouwd te worden is niet manipulatief; het is juist een teken van respect. Een kameleon blijft een kameleon, ongeacht de kleur die hij aanneemt. In plaats van te twijfelen aan de integriteit en authenticiteit van anderen, kun je nieuwsgierig zijn naar hun perspectief en innerlijke drijfveren. Dit levert vaak waardevolle lessen op over vertrouwen. Wendbaarheid is de sleutel tot veerkrachtig schakelen en leiderschapsimpact.
De neef van onze collega is een succesvolle chiropractor. Hij weet dat zijn technische vaardigheden belangrijk zijn, maar dat zijn grootste kracht ligt in het respectvol ontmoeten van mensen waar ze zijn. Hij neemt hen mee naar een betere plek, terwijl hij trouw blijft aan zichzelf.
Een ode aan de kameleon in ons allemaal. Zoals Nate's vader altijd zei:
“Gezegend zijn de flexibelen, want zij buigen, en breken niet.”
Hoe veerkrachtig ben jij?
Compassievolle Groet,
Monique Bruil
CA & LOD Master Trainer & PCM Trainer en Coach
Artikel van Nate Regier, https://www.next-element.com/resources/blog/six-faces-trust-improve-odds/
“Copyright 2022 Next Element Consulting, LLC. All rights reserved.”
